محرم الحرام در دشتی

خال نزد مردمان دشتی KHALیکی از سنتهای پیشین مردم دشتی "خال" کوبی یا به گویش منطقه "خال زدن" است. "خال" پیش از آنکه وسیله ی زیبایی باشد کارکردی درمانی داشت. "باد" یا چسبندگی عصب و دردهای اینگونه را با خال کوبی درمان می کردند .درمان دردهای مفصلی همچون زانودرد، درد کمر و غیره را در طب بومی دشتی "خال زدن" بود .سردرد را نیز گاهی با خال کوبی درمان می کردند . خال کوبی علاوه بر درمان ابزاری تزیینی بود .خال تزیینی بیشتر در میان زنان و دختران رواج داشت . با این وجود مردان نیز از کارکرد زیبایی خال کوبی غافل نبودند . دست ها و پاها، صورت و پشت شانه و بازو محل مناسبی برای خالوبی با کارکردهای زیبایی و دارویی است. مواد اولیه خال کوبی از طبیعت پیرامون حاصل می آمد .صبر تلخ، زهره ، کیسه ی صفرا ی ، گاو، شیره ی گیاه صندل ، اسپند ، شیره ی "کاکل" و دوده ی چراغ روغنی یا پیه سوز از جمله مواد مورد نیاز برای خالکوبی سنتی در دشتی است .گلهای پنج پر، اشکال گوناگون هندسی، ماه و خورشید و ستاره، تصاویر حیوانات اهلی، وحشی و گاه خیالی از جمله طرح های معروف برای استفاده در خالکوبی سنتی دشتی است .نقش حروف گوناگون نیز گاهی می توانست از طرح های مورد استفاده در خالکوبی منطقه باشد .شیر، شمشیر، خنجر، گاه تفنگ و این اواخر ساعت از طرح های مورد اقبال مردان در این منطقه بود .شاید دلایل مذهبی باعث شد این سنت درمانی و گاه تزیینی در منطقه دشتی رو به فراموشی و زوال برود. در نبود زینت آلات زنانه همچون انگشتر و النگو و پای برنجن ، پامیل و غیره خالکوبی این ابزارها، تزیینی زنانه برای بانوان منطقه به شمار می آمد ایجاد خال های لب و گونه حتی طراحی ابرو در برخی اوقات مورد توجه بانوان این خطه در سنت خالکوبی بود .خال در فرهنگ ها مع محرم الحرام در دشتی...

عمل ختنه در میان مردمان دشتی عمل ختنه که برخی به آن «سنّت» هنوز می گویند یک فریضه دینی مردمان مسلمان دشتی بوده است که در اسلام به آن تاکید شده است. دردشتی قبلاً این عمل با شکوه و با مجلس شادی و سرور همراه بوده است وآن بصورت سنتی انجام می گردیدکه تا سال های پایانی دهة اول انقلاب نیز در جریان بود که درحال حاضر این کار توسط پزشک و در مطب بصورت انفرادی انجام می شود. برای برپایی این جشن،دوستان و همسایگان را دعوت می نمودند وآنها را بوسیله شیرینی و شربت پذیرایی می کردند.این کار«سنّت»معمولاً درفصل تابستان که هوا بسیار گرم و باد گرم (تش باد) درجریان بود انجام می گرفت.«سنّت»یا همان عمل ختنه در روستاهای دشتی معمولابصورت گروهی وخیلی بندرت انفرادی انجام می شده است.روزی که استادختنه کننده که بطور معمول یکی از(دلاکان) منطقه بود به یک محل می آمد تاصبح مثلاً ساعت 9 پسرانی که زمان ختنه کردن آنها فرارسیده بود را در محلی که بیشتر اوقات خانه دلاک روستای مورد هدف بود جمع وآنها را ختنه می کردند. (چه بسیار پسرانی بودند که با شیندن اسم دلاک و ختنه متواری گشته وسر به کوه و باغ ها می گذاشتند.)برای انجام عمل ختنه پسر را روی دله (حلب روغنی) یا روی جوه(ظرفی شبییه جام توخالی و ساخته شده از چوب کُنار یا بلوط که دارای یک دسته بلند بوده و جهت کوبیدن گندم وغلات ازآن استفاده می شده و معادل هاون امروزی بوده است)قرارمی دادند.دراین میان بچه هایی بودندکه ازاین کارترس زیادی داشتند و برای اینکه ترسشان رفع گرددآنان رابه محرم الحرام در دشتی...